جنبه های اخلاقی و تعلیمی در مرزبان نامه

چکیده مرزبان نامه که در این رساله به آن پرداخته می شود ،کتابی است که سعد الدین وراوینی در قرن هفتم هجری آن را از گویش طبری باستان ، به فارسی دری آراسته ترجمه کرده است تا مسائل اخلاقی و کشور داری را به پادشاه تعلیم دهد. او برای بیان دیدگاه خود به شیوه نقل داستان از زبان حیوانات عمل می کند. هدف از نوشتن این رساله، بیان دیدگاه سعدالدین وراوینی در خصوص مسائل اخلاقی و کشورداری و تحلیل این دیدگاه و برجسته سازی آن می باشد . روش کار نیز روشی کتابخانه ای و اسنادی است که پس از فیش برداری و جمع آوری اطلاعات ، سرفصل های مطالب بر اساس موضوعات تعیین گردید . ابتدا اخلاق پادشاه نگاشته شده که باید شخص پادشاه به آن توجه داشته باشد ؛ پس از آن از آداب خدمتکاری در حضور پادشاه صحبت شده و سپس اخلاق عمومی مردم جامعه، مورد بحث قرار گرفته است. ابتدا اخلاقی که مردم باید به آن متخلق شوند و پس از آن ،رذایل اخلاقی که باید اجتناب از آن را واجب شمرند . در تحلیل این مطالب از منابع دیگر همچون اخلاق ناصری ،کیمیای سعادت ،قابوسنامه ،گلستان و بوستان سعدی و ...استفاده شده است . با وجود اینکه نمی توانیم مرزبان نامه را در زمره کتابهای اخلاقی جای دهیم، این کتاب تعالیم اخلاقی زیادی را در بر گرفته است که در خلال داستان ها ،خواننده را به رعایت آن نکته های اخلاقی سفارش می کند . از جمله این تعالیم اخلاقی می توان به این موارد اشاره کرد : نیکوکاری ، مثبت اندیشی ،صبر،شکر، رضا،توکّل،توجه به مرگ،عدم دلبستگی به مال و اولاد ،مبارزه با هوای نفس ،قناعت،تواضع و.... کلیدواژه ها:مرزبان نامه، اخلاق،تعلیم،پادشاه،کشورداری.